Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Stachys recta & Prunus brigantina

fotò
fotò
Tè-blanc

Stachys recta

Lamiaceae Labiaceae

Àutri noum : Tè-de-mountagno, Tè-de-Ventour.

Nom en français : Epiaire droite.

Descripcioun :
Lou tè-blanc vo de-mountagno es uno betounico coumuno que trachis dins li colo roucassouso e li tepiero seco. Se recounèis à si flour jauno tacado de poupro, bèn poulideto. Fai de mato flaco, soun port èi pulèu dre, èi peludo mai pas forço pamens. Coumpara emé la betounico-de-l'an qu'èi pulèu raro.

Usanço :
Coume lou dis soun noum, èro emplega coume tè, valènt-à-dire coume uno bevèndo qu'a de goust e pas trop d'usanço medicalo. O. Madon raporto : "N'en fasié de tisano, ma maire, acò lou campavian. Soi disant qu'èro un pau ... purgatiéu" (op.cit. p. 85).

Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Stachys
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae

Ordre : Lamiales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Colo - Basso mountagno - Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Stachys recta L., 1767

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Stachys recta & Prunus brigantina

C
R
CCC
CCC
CC
CCC
CCC
CCC

Coumpara Tè-blanc emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò